Oedeemtherapie

Oedeemtherapie is een specialisme binnen de fysiotherapie dat gericht is op het behandelen van oedeem (vochtophoping) in een lichaamsdeel.

Veel mensen hebben weleens last van een vochtophoping in het lichaam, bijvoorbeeld door een blessure of ontsteking, er ontstaat dan zwelling op de plek van de aandoening. Er zijn ook aandoeningen die ervoor zorgen dat je te veel vocht vasthoudt, dit noemen we dan oedeem.

Oedeem ontstaat door het niet goed functioneren van het lymfestelsel, bijvoorbeeld na een trauma of het verwijderen van lymfeklieren bij een operatie. Hierdoor wordt het evenwicht tussen de aan- en afvoer van vocht verstoord en kan er zwelling ontstaan. Een groot deel van de mensen met oedeem heeft dit in de benen, maar het kan in het gehele lichaam voorkomen, van je tenen tot aan je gezicht.

De klachten die door oedeem kunnen ontstaan zijn gezwollen (dikke) armen of benen en/of een vermoeid en zwaar gevoel hierin, benauwdheid, sneller moe zijn, kleding of schoenen die strakker zitten, pijn of tintelingen door de spanningstoename, beperking in bewegen en dagelijks functioneren, een verslechterde functie van spieren en gewrichten, huidafwijkingen en infecties.

Er zijn verschillende vormen van oedeem, het kan aangeboren zijn (primair lymfoedeem) of ontstaan door een andere aandoening (secundair lymfoedeem), bijvoorbeeld door een borstoperatie, het verwijderen van lymfeklieren of een gynaecologische operatie. Een andere veel voorkomende vorm is veneus oedeem, wat ontstaan door zwakte van de vaatwanden van de bloedvaten en vaak voorkomt in beide benen. Er bestaat ook lipoedeem, dat is een vorm van vocht- en vetophoping. Regelmatig zie je ook combinaties van oedeem bestaan.

De oedeemtherapeut kan u helpen met verschillende manieren van behandeling, dit is natuurlijk afhankelijk van de klacht en vorm van oedeem:

• voorlichting en advies: je leert over huidhygiëne en -verzorging en hoe om te gaan met oedeem (leefregels)
• lymftaping: tapen zorgt voor een verbetering van de onderhuidse circulatie waardoor vochtafvoer wordt gestimuleerd
• ademhalingstechnieken: ontspanning en een goede ademhaling hebben een positieve werking op het transport van vocht in het lichaam
• manuele lymfdrainage: een speciale massagetechniek ter bevordering van het afvoeren van vocht
• compressie: druk uitoefenen door zwachtels of een therapeutisch elastische kous om het behandelresultaat te behouden

Het doel van deze behandelingen is zelfmanagement bereiken, de juiste omgang met oedeem is bepalend voor het verloop, de patiënt zelf speelt dus een belangrijke rol in de behandeling. Er wordt geleerd hoe om te gaan met de aandoening zodat dit minder effect heeft op je dagelijks leven.